یکی از مهارتهای زبانی در آموزش عربی فصیح مهارت خواندن متون عربی است. این که من یکی متنی را بخوانم و آن را بفهمم و مقصود واقعی و صحیح نویسنده را دریابم و متوجه دقایق و اشارات آن هم بشوم قطعا توانایی مهمی است و نیاز به آموزش دارد. یکی از تکنیکهایی که در کلاسهای دوره پیشرفته آموزش عربی یا کلاسهای مقاله خوانی و ترجمه عربی و مکالمه عربی بر آن تأکید میکنم تکنیک حدس زدن اصطلاحات جدید است. زبان عربی با این ظرفیت و حجم عظیم از مفردات و مصطلحات دریای بزرگ و پهناوری است که همیشه گوشههای جدیدی برای کشف کردن دارد و این خود لذت یادگیری زبان عربی را چندین برابر می کند، از طرفی در این دریای بی کران همیشه و همیشه کلمات و اصطلاحاتی جدیدی پیدا می شوند که معنای آنها را نمیدانیم. فراگیر زبان عربی باید به آن سطحی از دانش زبانی و اعتماد به نفس برسد که بتواند در مواقع ضروری به هنگام شنیدن یا خواندن متون عربی معانی عبارتها را حدس بزند و مطمئن باشد این حدس او بسیار به واقعیت نزدیک است.
از سوی دیگر، این که ما یک اصطلاح را حدس بزنیم و معنای آن را بفهمیم خود می تواند به سرعت به یک عامل گمراه کننده و مانعی برای استمرار فرآیند یادگیری و آموزش عربی در ما تبدیل شود. فهمیدن معنای کلمه در متون عربی یک چیز است و بیان و بر زبان آوردن آن عبارت هنگام مکالمه عربی چیز دیگری. زمانی که شما میخواهید خودتان مفهومی را به عربی فصیح بیان کنید حالا دیگر جای حدس زدن نیست، در اینجا باید اصطلاح دقیق را بشناسیم و سپس از آن استفاده کنیم، یعنی باید پیشتر در روند برنامه آموزش عربی خود آن را آموخته باشیم، سادهتر بگویم ترجمه به فارسی بسیار آسانتر است از ترجمه به عربی است. اگر در فهم متون عربی مشکل چندانی احساس نمی کنید بسیار خوب است ولی مواظب باشید؛ این میتواند با ایجاد یک نوع احساس رضایت درونی تبدیل به یک عامل بازدارنده برای ادامه یادگیری مهارتهای مهم دیگری چون نوشتن و استماع و مکالمه عربی شود. عموم کسانی که عربی را خوب صحبت نمیکنند و یا خوب نمینویسند در فهم متون عربی هم دچار مشکل جدی هستند اگرچه خود از تواناییهای خویش راضی باشند. اینان عموما در هنگام خواندن، دقایق و اشارات کلام را در نمییابند. زمانی یک متن عربی را به خوبی درک میکنید که عربی را تا حد خوبی هم صحبت کنید.
دوستانم بسیار به من مراجعه میکنند که؛ ما خیلی علاقمند به ترجمه عربی هستیم و میخواهیم که در این زمینه کار کنیم. غالبا این گفتگوی پر تکرار دوره مقدماتی مکالمه عربی است که؛ در این کلاس ترجمه را چه وقت شروع میکنیم؟ شما کلاس ترجمه عربی هم دارید؟ فکر میکنید تا پایان امسال به سطح قابل قبولی در ترجمه عربی میرسم؟ و سوالاتی از این دست. می گویم: هدف بسیار خوب و بلندی برای خود برگزیدهاید ولی در انتخاب روش و پیش بینی زمان رسیدن به آن بیشتر به معلمتان و مربیتان اعتماد کنید. این خواست و تمایل برای ورود به وادی ترجمه عربی ، خواست بسیار عالی و ارزشمندی است ولی به عنوان یک فراگیر باهوش زبان عربی باید دانست که از زمانی که من تصمیم میگیرم که یک مترجم خوب بشوم تا زمانی که من یک مترجم خوب میشوم به اندازهی سالها تلاش و ممارست فاصله است.
اجزای و عناصر یک زبان هیچیک جدا و مستقل از دیگری نیستند؛ ترجمه عربی بدون مکالمه عربی مفهومی ندارد، مکالمه عربی بدون استماع بی معناست. نوشتن متون عربی فصیح بدون قواعد عربی ناشدنی است و... این مهارتها عناصری متداخل و به هم پیوستهاند که تفکیک یکی از دیگری ممکن نیست؛ از جمله ترجمه به عربی که توانایی و مهارتی است که در سطوح بالای فرآیند آموزش عربی و پس از سالها تلاش و زحمت حاصل می شود، بنابراین تواناییهای خود را هیچگاه دست کم نگیرید، گامهای اول را با قدرت بردارید و از طرفی به موضوع آموزش عربی فصیح قدری دقیقتر و عمیقتر و با دیدی نقادانه و عالمانه به دور از ساده اندیشی نگاه کنید. بسیاری از دقایق این فرآیند پیچیده را باید نزد استاد آموخت و فضای کلاس و گفتگو و تمرین و محادثه و مباحثه را تجربه کرد. خودآموختگان از غنای علمی و عمیق برخوردار نیستند. نسخه های جادویی و سریع برای آموزش عربی وجود خارجی ندارند. این که کسی با تبلیغات جذاب بخواهد فیلم های دوبله عربی یا زیرنویس عربی خود را بفروشد را کاملا درک می کنم اما این که یک فراگیرنده جدی عربی فصیح بخواهد آینده و سرنوشت خود را بر این نوع تبلیغات بنا کند برایم قابل فهم نیست. اگر تصمیم دارید به آن سطحی از زبان عربی برسید که احترام و اعجاب شنونده عرب زبان را برانگیزید، متون مختلف معاصر و کهن و یا متن های دینی را بخوانید و بفهمید، در مجامع رسمی با تسلط به زبان عربی صحبت کنید، از اخبار و تحلیل هایی که به زبان عربی است نهایت استفاده را ببرید، با طرف تجاریتان به طور جدی صحبت و مذاکره کنید و روزی یک مترجم خوب زبان عربی شوید، عربی فصیح را در نزد استاد و مربی ماهر و البته با برنامه دقیق و با تلاش و پشتکار فراوان بیاموزید.
دیدگاه خود را بنویسید