بخش مهمی از ارتباطات ما امروزه از طریق نوشتن انجام می‌شود. همه ما در سایت‌ها و شبکه‌های اجتماعی فعال هستیم و هر روز چیزهایی را برای دوستانمان می‌نویسیم. در این گفتار سعی دارم عواملی را که به تقویت و توسعه مهارت کتابت یا نوشتن به زبان عربی کمک می‌کند یادآوری کنم و توصیه‌هایی عملی درباره موضوع مهارت افزایی در نوشتن متون عربی ارائه کنم. مهم‌ترین عناوین این مقاله به شرح زیر است: خواندن و شنیدن پیش‌نیاز نوشتن به زبان عربی، نقش گسترش دامنه واژگان در پربار شدن یک نوشته به زبان عربی، تأثیر اصطلاحات و عبارت‌های کلیدی عربی در بالا بردن کیفیت نوشتن به زبان عربی، ایجاز در نوشتن یک متن عربی، مخاطب‌شناسی در نوشتار به زبان عربی، اهمیت و جایگاه صرف و نحو و قواعد عربی در کتابت و نوشتن به عربی، شناخت اسالیب و ساختارهای زبانی و نقش آن‌ها در بهبود کیفیت متون نوشته شده به زبان عربی.

صفحه «دوره‌های متنوع آموزش زبان عربی» را در آکادمی نتحدث ببینید:
آموزش زبان عربی

۱. بسیار خواندن، بسیار شنیدن

در آموزش عربی از مهمترین عوامل مؤثر بر خوب نوشتن، خوب خواندن و خوب شنیدن است. در واقع این دو مهارت پیش‌نیاز نوشتن به زبان عربی هستند پس قبل از اقدام به نوشتن باید بسیار بخوانید و بسیار بشنوید. در انتخاب منابع خواندنی و شنیدنی سختگیر باشید و آن‌ها را با دقت و وسواس انتخاب کنید. ورودی‌های اطلاعات خود را به دقت فیلتر کنید و بهترین‌ها را انتخاب کنید. در این زمینه حتما با معلمتان مشورت کنید.

۲. گسترش گنجینه لغوی

کلام از الفاظ و واژگانی تشکیل شده که درک معنای هر یک از آن‌ها نیازمند آموزش و یادگیری جدی است. هرچه دامنه واژگان شما گسترده‌تر و پربارتر باشد ابزار بیشتری برای بیان آن چه در ذهنتان می‌گذرد در اختیار خواهید داشت. یادگیری مفردات و الفاظ مترادف و متضاد عربی بسیار مهم هستند و به شکل واضحی به هرچه قوی‌تر شدن این گنجینه کمک می‌کند. 

۳. اصطلاحات کاربردی عربی

اصطلاحات کاربردی عربی در بالا بردن کیفیت نوشتن به زبان عربی بسیار مؤثر است. دریافت معنای دقیق این اصطلاحات معمولا به سادگی فهم معنای مفردات و واژگان نیست و نیاز به آموزش و تلاش جدی دارد. برنامه آموزش اصطلاحات کاربردی عربی در آکادمی نتحدث شروع بسیار خوبی برای وارد شدن به این حوزه است.

صفحه «اصطلاحات کاربردی عربی» را ببینید:

اصطلاحات کاربردی در عربی

۴. عبارت‌های کلیدی؛ کلید موفقیت در نوشتن

عبارت‌های کلیدی اصطلاحاتی هستند که برای ورود به یک بخش از گفتار و طرح یک موضوع جدید استفاده می‌شوند. در دوره‌های آموزش عربی پیشرفته و کارگاه سخنرانی عبارت‌های کلیدی را تدریس می‌کنم. مثلا وقتی نویسنده می‌خواهد رأی و نظر خود را درباره یک موضوع بیان کند می‌تواند این عبارت‌های کلیدی در عربی استفاده کند: «إنني أرى أن../ حسبما أرى فإن../ أود هنا أن أقول إن رأيي في مسألة.. أن../ أعتقد أن..»

۵. ساده و مختصر

پیچیده و پر تکلف نوشتن امروزه دیگر یک ارزش به حساب نمی‌آید. باید بتوانید معانی عمیق ذهنی خود را به زبانی ساده و همه فهم بیان کنید. از دیگر عناصر مهم در نوشتن به زبان عربی ایجاز است؛ مهارتی که رسیدن به آن نیازمند سال‌ها تلاش و کوشش و صرف وقت در آموزش است. 

۶. معانی واقعی کلمات و اصطلاحات

معنای واقعی کلمات و اصطلاحات عربی ، آن معنایی است که یک عرب زبان هنگام صحبت به زبان عربی فصیح از آن کلمه اراده می‌کند. فهم دقیق این معانی نیاز به تمرین و ممارست بسیار دارد و تنها با مراجعه به قاموس و یا اکتفا به یک معنی از کلمه ممکن نیست. باید متون عربی بسیاری را خوانده باشید. در این مسیر و خصوصا در ابتدای راه بهتر است «معنای اصطلاحی فارسی کلمات عربی» را موقتا فراموش کنید! مثال ساده‌ای که همیشه در اولین جلسه کلاس‌های آموزش عربی مقدماتی به آن اشاره می‌کنم معنای کلمه «توجه» است. «توجه در عربی» به معنای روی کردن و رفتن به سمتی است حال آن که ترجمه عربی «توجه فارسی»؛ «انتباه» است.

این مقاله را هم بخوانید:

۷. مخاطب شناسی

یکی از مهمترین اصول نوشتن شناخت مخاطبان آن نوشته است. به طور طبیعی متنی که برای کودکان نوشته می‌شود فارغ از محتوای آن در قالب نیز بسیار با متون عربی مخصوص بزرگسالان متفاوت است. یک پیام دوستانه خودمانی بسیار با یک نامه رسمی فرق دارد. درک این تفاوت‌ها با خواندن و تمرین بسیار به دست می‌آید.

صفحه «آمادگی آزمون اشتمال» را ببینید:

آمادگی آزمون اشتمال

۸. قواعد و صرف و نحو عربی

روش من در آموزش قواعد و صرف و نحو عربی «روش اعتباطي» یعنی جسته گریخته و کاربردی است و مباحث قواعدی را به فراخور و بر اساس نیاز مطرح می‌کنم. برای نوشتن به زبان عربی باید از تسلط بیشتری بر قواعد و صرف و نحو عربی برخوردار باشیم. هنگام صحبت کردن ممکن است به خاطر سرعت بیان و سخن گفتن در لحظه، رعایت نکردن قواعد اندکی قابل چشم پوشی باشد ولی در نوشتن یک متن به زبان عربی این چنین خطاهایی پذیرفته نیست.

۹. اسالیب و ساختارهای زبان عربی

اسلوب و روش بیان و نوشتن در متون عربی گاهی به کلی با فارسی متفاوت است. یک نویسنده خوب باید این تفاوت‌ها را به خوبی بشناسد؛ امروزه کاربرد عبارت‌های مجهول در زبان فارسی بسیار رایج است در حالی که این اسلوب ممکن است در نظر خواننده عرب زبان قدری غریب بنماید. استفاده بی جهت و فراوان از «فعل کان» نیز به سرعت به خواننده می گوید که نویسنده این متن فارسی زبان است.

صفحه «کلاس‌های دوره جامع مکالمه زبان عربی» را ببینید:
مکالمه عربی

۱۰. یک برنامه منظم

یک برنامه منظم برای نوشتن عربی داشته باشید. این کار نیاز به یک انگیزه قوی دارد. اگر یک وبلاگ یا صفحه‌ای دارید که به طور منظم در آن می‌نویسید، راه درستی را در پیش گرفته‌اید.

۱۱. پس بنویسید!

اگر با هم‌کلاسیتان یا معلمتان در شبکه‌های اجتماعی صحبت می‌کنید، به عربی صحبت کنید. اصلا نگران اشتباه کردن نباشید. اگر او مقصود شما را فهمید معلوم است که در نوشتن به عربی موفق بوده‌اید. اگر هم متوجه نشد و از شما خواست که توضیح بیشتری بدهید باز هم به نفع شماست و زمینه‌ای برای نوشتن دوباره به زبان عربی برایتان فراهم شده. در پایان هم اگر اشتباهات شما را تصحیح کرد شما یک جلسه تدریس خصوصی مجانی داشته‌اید! 

ادامه این مطلب را در مقاله مؤثرترین تکنیک‌های نوشتن به زبان عربی (۲) بخوانید.