در هفته‌ای که گذشت بالاخره علاقه به ته‌دیگ راهی دیدار با دندانپزشکمان کرد. در آخر کار گفتگویی کردیم و وقتی از اشتغالات ما با خبر شد ناگهان گفت: «حرف عله سه بود ای طلبه، واو و یاء و الف منقلبه»، بعد هم: «معارف شش بود مضمر اضافه ..» و باقی قضایا. به یکباره اندیشیدم که اولین چیزی که درباره زبان عربی به ذهن‌ها میرسد آموزش قواعد و صرف و نحو عربی است. البته این روزها با تلاش کلاس‌های عربی شرایط کمی تغییر کرده و ممکن است با صحبت درباره آموزش عربی موضوع مکالمه عربی هم مطرح شود ولی مطمئنم املای عربی آخرین چیزی است که در آموزش عربی به فکر کسی میرسد، که خیلی هم عجیب نیست.
بسیاری از ما معتقدیم که املای عربی نیاز به آموزش ندارد یا اگر هم دارد برای ما فارسی زبانان که زبانمان رسم الخطی شبیه به زبان عربی دارد ضروری نیست و به همین خاطر هم جایی برای املا و کتابت در برنامه‌های آموزش عربی و کلاس‌های عربی در نظر گرفته نمی‌شود. طرفه این که این نوع نگاه به املای عربی گاهی در مورد مکالمه عربی هم وجود دارد. بعضی‌ها فکر می‌کنند چون کلمات عربی بسیاری در زبان فارسی وجود دارد پس ما نیاز به آموزش مکالمه عربی نداریم و ضرورتی در رفتن به کلاس‌های عربی وجود ندارد و با همین ذخیره لغوی غنی! می‌توانیم با عرب‌زبان‌ها گفتگو کنیم و به قول معروف گلیم خود را از آب بیرون بکشیم. اعتماد به نفسی که همیشه هم مفید نیست! خلاصه که املای عربی بسیار بیش از صرف و نحو و مکالمه عربی و حتی استماع مورد بی مهری ما قرار گرفته است. اصلا گویی مهارتی به نام املا و کتابت در عربی وجود ندارد.
اگر از من بپرسید که مهم‌ترین مانع در یادگیری زبان عربی و پیشرفت در این زبان چیست بدون هیچ تردیدی به شما خواهم گفت: «دیدگاه‌ها». تغییر نگاه ما به بخش‌های مهم و اساسی آموزش عربی مثل مکالمه، استماع، قواعد و املا، موفقیت ما را در یادگیری عربی تضمین میکند.
برای کمکی کوچک در حل این مشکل سالهاست که املای عربی را در برنامه کلاس‌های عربی خود گنجانده‌ام. نوع نوشتن شما و رعایت اصول املای عربی در نوشته‌هایتان بیشتر از آن چه فکرش را بکنید و حتی بیشتر از میزان مهارت شما در مکالمه عربی، توانایی و تسلط شما را در زمینه زبان عربی به نمایش می‌گذارد و شخصیت زبانی‌تان را در زبان عربی به راحتی در معرض قضاوت دیگران قرار می‌دهد. از شما چه پنهان من هم در مکاتبه‌ها و گفتگوها و مکالمه عربی در شبکه‌های اجتماعی و یا در کلاس‌های عربی به نوع نوشتن و املای مخاطب خود توجه می‌کنم و از این راه برآورد نسبتا دقیقی از سطح زبانی او و وقتی را که در آموزش عربی صرف کرده است به دست می‌آورم.
املای عربی نه تنها در نوشتن بلکه در خواندن متون عربی نیز بسیار موثر است و بسیار به ما کمک میکند. املای صحیح در بسیاری موارد ما را از اعراب گذاری‌های بی مورد بی نیاز میکند و مانع پیش آمدن اشتباه در خواندن و فهم یک متن می‌شود. علامات ترقیم نیز به عنوان بخشی از کتابت و املا نقش بسیار مهمی در خواندن و فهم متون دارد. جالب این که با آموختن املای عربی به تدریج چشم شما به درست خواندن عادت میکند و اگر با متنی مواجه شوید که در آن رعایت کامل قواعد املایی نشده باشد حتی ممکن است در فهم آن دچار مشکل شوید. وقتی در املا ماهر شدید دیگر علاقه‌ای به خواندن متونی که املای صحیح ندارند نخواهید داشت.
نکته‌ای که به عنوان یک فراگیرنده زبان عربی باید در نظر داشته باشیم این است که املا نیز همچون هر دانش و مهارت دیگری نیاز به آموزش دارد و بدون برنامه‌ی درست به نتیجه نخواهد رسید. معمولا در اولین جلسه دوره مقدماتی یعنی در اولین روزی که در کلاس‌های عربی با دوستانم مواجه می‌شوم سه نکته کوتاه از نکات املایی را مطرح می‌کنم مثلا یکی از آنها این است که این حرف «ی» الف است و در عربی به آن الف مقصوره می‌گویند اما این یکی «ي» یاء است بنابراین برای تمایز آن با الف حتما باید زیر آن دو نقطه گذاشته شود. رعایت همین نکته کوچک و ساده ما را به هدفمان نزدیکتر میکند. حالا دیگر لفظ «على» برای ما متفاوت با «علي» است. از دیگر بحث‌های مهم در موضوع املای عربی موضوع چگونگی نوشتن همزه‌هاست که البته رسیدن به مهارت کافی در آن ممکن است مدتی طول بکشد.
کوتاه سخن این که وقتی در آموزش عربی از مهارت‌های چهارگانه‌ی؛ گفتگو، خواندن، شنیدن و نوشتن صحبت می‌کنیم به هیچ وجه نمی‌توانیم نقش املا را در نوشتن و خواندن نادیده بگیریم. املا بخش جدا ناشدنی از نوشتن و خواندن است. موضوع املای عربی را باید خیلی بیشتر از آنچه که الان هست جدی بگیریم و به آن توجه کنیم و زمانی را برای آموختن آن صرف کنیم. دست کم گرفتن هر یک از مهارت‌های زبانی مانع رسیدن به سطح مناسب و قابل قبولی در زبان عربی است.
در صفحه «تماس با ما» همیشه آماده و مشتاق پاسخگویی به سوالات شما هستم. با من تماس بگیرید
دیدگاه خود را بنویسید