عبارت آموزش مکالمه عربی جمله‌ای است که مفاهیم مختلف و گاهی متضاد از آن فهمیده می‌شود. در واقع درک و دریافت مفهوم مکالمه زبان عربی تأثیری قابل توجه بر انتخاب روش آموزشی و میزان و سرعت پیشرفت مهارت‌های دیگری مثل؛ خواندن، شنیدن و نوشتن دارد. سوال مهم این است: آیا آموزش زبان عربی همان آموزش مکالمه زبان عربی است؟

صفحه «مکالمه عربی مقدماتی» را ببینید:

ظهور و بروز مهارت‌ها

هر زبانی در هنگام بیان و سخن گفتن و مکالمه، به روشنی به نمایش در می‌آید. ظهور و بروز میزان تسلط یک شخص بر زبان عربی آن زمانی است که او به عربی صحبت می‌کند. هنگام گوش دادن، خواندن و حتی نوشتن به عربی این توانایی کمتر به چشم می‌آید و این خود عامل مهمی شده برای جذب علاقمندان به مکالمه زبان عربی. هنگام سفر به یک کشور عربی اولین چیزی که احساس می‌کنید این است که من نمی‌توانم با کسی حرف بزنم پس نیاز به یادگیری مکالمه عربی دارم. این تصور گرچه تصور اشتباهی نیست ولی همه‌ی واقعیت هم نیست. زبان عربی به منزله یک سیستم درهم تنیده و مرتبط از بخش‌هایی تشکیل شده که هیچکدام به تنهایی کار نمی‌کند. این اجزاء با قرار گرفتن در کنار هم سیستم یکتا و کارآمدی را به نام سیستم آموزشی زبان عربی تشکیل می‌دهند. مکالمه عربی یکی از این اجزاء است.

پردازش داده‌ها

در هر نوع عملیات یادگیری و دانش‌اندوزی ما ورودی‌ها و داده‌هایی در اختیار داریم که با پردازش آن‌ها به خروجی‌ها و نتایج دست می‌یابیم. کانال‌های ورودی ما باید از سلامت و دقت کافی برخوردار باشد تا پس از تحلیل و پردازش به خروجی‌های صحیح و مطابق با واقعیت منتهی شود. توقع این که بدون دیتای ورودی و یا با داده‌هایی نادرست و بدون تحلیل و پردازش آن‌ها بخواهیم به نتایج درست و قابل اتکا دست پیدا کنیم کاملا غیر منطقی به نظر می‌رسد. جالب آن که این چنین توقعی در سیر زبان‌آموزی عربی بسیار شایع است. کانال‌های ورودی برای آموختن زبان عربی؛ خواندن و شنیدن هستند. با تقویت و تنظیم این ورودی‌ها است که خروجی‌های نوشتن و مکالمه زبان عربی در ما شکل می‌گیرد. 

مفهوم آموزش مکالمه عربی

صفحه «کلاس‌های خصوصی زبان عربی» را ببینید:

استراتژی آموزشی

خیلی از ما با دیدن شخصی که به زیبایی به زبان عربی صحبت می‌کند و یا با خواندن یک مقاله ارزشمند به زبان عربی با خود فکر کرده‌ایم که ای کاش من هم به همین خوبی به عربی حرف می‌زدم یا به همین خوبی به عربی می‌نوشتم. این آرزو شروع بسیار خوبی است اگر از یک نکته بسیار مهم غفلت نکنیم: سخن گفتن و نوشتن نتیجه و حاصل یک فرآیند سیستماتیک است. با حذف یا بی‌توجهی به هریک از اجزاء، سیستم در نهایت به درستی کار نخواهد کرد. بهترین استراتژی برای یادگیری عربی استراتژی مبتنی بر به دست آوردن و پردازش صحیح داده‌های ورودی یعنی؛ خواندن و شنیدن است. نگرانی نسبت به خروجی سیستم بدون توجه به ورودی‌ها بی‌فایده است. در سیستم عربی‌آموزی خود اگر می‌خواهید نگران چیزی باشید باید نگران ورودی‌ها و تحلیل و پردازش آن‌ها باشید، نتایج خودشان به زودی به دست می‌آیند!

این مقاله را هم بخوانید:

اهمیت شنیدن و خواندن

بی‌توجهی و اهمال نسبت به تقویت دو مهارت شنیدن و خواندن اثرات بسیار نامطلوبی در مهارت‌های نوشتن و مکالمه زبان عربی به همراه خواهد داشت. درباره مهارت شنیدن پیش از این بسیار سخن گفته‌ام. جدی گرفتن موضوع استماع عربی و ایجاد توازن میان شنیدن و خواندن بر اساس یک استراتژی آموزشی صحیح رمز موفقیت در آموزش عربی است. خواندن که در مقایسه با شنیدن در ابتدا ساده‌تر به نظر می‌رسد و از این رو بسیار بیش از شنیدن در میان زبان آموزان عربی رواج دارد، خود با چالش‌های عمده‌ای روبرو است. در بسیاری حالت‌ها دریافت یک زبان آموز از متنی که آن را برای اولین بار می‌خواند بسیار با مفهومی که نویسنده در پی بیان آن است تفاوت دارد. این یعنی فقدان مهارت خواندن. در دوره‌های مقاله‌خوانی و میزگرد بارها این مشکل را از نزدیک مشاهده کرده‌ام. درباره کسانی که عربی را از دوره‌های مقدماتی با من گذرانده‌اند این مسأله بسیار کمتر است.

این دو مقاله را هم بخوانید:

صفحه «دوره‌های متنوع آموزش زبان عربی» را در آکادمی نتحدث ببینید:

آموزش جامع مکالمه زبان عربی 

هر یک از ارکان زبان عربی نیازمند آموزش و توجه است و یکی بر دیگری برتری ندارد. بنابراین اصطلاحاتی مثل آموزش قواعد محور، مکالمه محور، ترجمه محور و امثال آن از اساس فاقد مفهومی قابل اعتنا هستند. به قواعد عربی باید به همان میزان توجه شود که به مکالمه. به شنیدن باید به همان مقدار توجه داشت که به خواندن. در این میان عامل تعیین کننده در انتخاب روش و استراتژی آموزشی، میزان و عمق طرح موضوعات مربوط به هر بخش از سوی معلم بر اساس نیاز‌های زبان‌آموز است که بنا بر تجربه و احاطه او بر موضوع آموزش عربی صورت می‌گیرد. اطلاق عنوان کلاس آموزش مکالمه عربی بر دوره‌های آموزش زبان عربی در واقع نوعی تغلیب و یا اگر بخواهم واقع‌گرایانه صحبت کنم؛ بر اساس خواست و تقاضای بازار مصرف انجام شده است. در آکادمی نتحدث سعی کرده‌ام با تغییر نام مصطلح دوره‌های آموزش مکالمه عربی به «دوره آموزش جامع مکالمه زبان عربی» به این نکته توجه دهم.

صفحه «کلاس‌های دوره جامع مکالمه زبان عربی» را ببینید:

یادگیری مکالمه زبان عربی