سخنرانی یا لکچر lecture امروزه از مهارت‌های مهم در هر زبانی به شمار می‌آید. در این مقاله نکات و تکنیک‌هایی را بررسی می‌کنیم که در ارائه موفق و جذاب یک سخنرانی به زبان عربی نقش مؤثری دارند. تمرکز این گفتار بر جنبه‌های زبانی ایجاد جذابیت در سخنرانی و خطابه عربی است و در آن به نقش عواملی همچون مخاطب‌شناسی، فصاحت و ایجاز در سخنرانی، ارتباط مستمر با زبان عربی، عبارت‌های کلیدی عربی، کلمات مترادف و متضاد و اصطلاحات عربی و لحن عربی اشاره خواهیم داشت.

صفحه «کارگاه تخصصی سخنرانی و خطابه» را ببینید:
سخنرانی به عربی

ارتباط مستمر

ارتباطتان را با زبان عربی به شکل مستمر حفظ کنید. یک عامل بسیار مهم برای موفقیت در سخنرانی به زبان عربی حفظ ارتباط دائم با زبان عربی است. این حفظ ارتباط می‌تواند از طریق شنیدن اخبار در شبکه‌های رادیویی یا گوش دادن به پادکست‌های مورد علاقه‌تان، دیدن برنامه‌های تلویزیونی عربی، مطالعه مجلات عربی، خواندن کتاب، گوش دادن به سخنرانی و خطابه‌های عربی، مشارکت در بحث و گفتگو به زبان عربی، و یا هر راه دیگری که ارتباط و تماس مستمر شما را با زبان عربی تضمین کند به دست آید. بدون این ارتباط دائمی، در هنگام سخنرانی کلمات و عبارات مناسب را پیدا نخواهید کرد!

اصطلاحات عربی 

به کارگیری اصطلاحات عربی نیاز به آموزش و یادگیری جدی دارد. حتما این بخش را در برنامه درسی آموزش زبان عربی خود پیش‌بینی کنید. اصطلاحات عربی به فصاحت کلام شما و انتقال هرچه بهتر مفاهیم کمک می‌کند. از ترجمه مستقیم اصطلاحات فارسی به عربی بپرهیزید و جایگاه به‌کارگیری اصطلاحات عربی را با دقت بیاموزید. استفاده از اصطلاحات و ساختارهای زبانی در زیبایی و تأثیرگذاری کلام شما بسیار مؤثر است. البته زیاده‌روی در به کار بردن اصطلاحات پیچیده، گفتار شما را گرفتار نوعی تکلف می‌کند که شنونده به زودی از آن خسته خواهد شد.

این مقاله را هم بخوانید:

جملات کلیدی

یکی از مهم‌ترین عوامل مؤثر در ارائه یک سخنرانی به زبان عربی احاطه بر عبارت‌های کلیدی عربی است. عبارت‌های کلیدی در واقع اسکلت اصلی سخنرانی شما را تشکیل می‌دهند که اجزای مختلف کلام را در کنار هم نگه می‌دارند. عبارت‌های کلیدی در زبان عربی بسیار وسیع و پرتعداد هستند؛ به عنوان نمونه می‌توانیم از عبارت‌های کلیدی که برای شروع سخنرانی، به پایان بردن سخنرانی، انتقال از یک موضوع به موضوع دیگر، ارائه مثال، بیان اعتقاد گوینده، خروج از موضوع اصلی و بازگشت دوباره به آن و بسیاری عناوین دیگر نام برد. یکی از کاربردهای مهم این نوع عبارت‌ها انتقال در مطالب با اطلاع قبلی به شنونده است. این کار نه تنها نوعی احترام به مخاطبان به شمار می‌آید بلکه موجب می‌شود در فواصل معین زمانی، توجه آنان به بحث جلب شود و صحبت شما را بهتر و دقیق‌تر دنبال کنند. در کلاس‌های سخنرانی و خطابه عربی به شکل جدی به عبارت‌های کلیدی عربی می‌پردازم و اصرار دارم که این عبارت‌ها حتما همراه با عنوان‌هایشان یادگرفته و به خاطر سپرده شوند.

صفحه «دوره اصطلاحات کاربردی عربی» را ببینید:

دوره اصطلاحات کاربردی عربی

ایجاز

جهان پرسرعت امروز، سخنرانی‌ها را هم تحت تأثیر خود قرار داده است. در سال‌های گذشته سخنرانی‌های بیش از یک ساعت امری عادی و مورد قبول شنوندگان بود اما مخاطب امروزی ترجیح می‌دهد موضوع را مختصر و فشرده و سریع دریافت کند. عبارت‌ها و واژگان سخنرانی خود را آن چنان انتخاب کنید که از زمان مشخص شده فراتر نرود. در تمریناتِ قبل از اجرای رسمی سخنرانی به عنصر زمان توجه داشته باشید. به‌کارگیری عبارت‌های تکراری و استفاده نابجا و بیش از حد از مرادفات و مضادات و جمله‌های هم معنی و بدل و توکید و ترکیبات وصفی و اضافی و امثال آن می‌تواند به سخنرانی شما آسیب‌های جدی وارد سازد.

مرادفات و مضادات

توجه به کلمات مترادف و متضاد در زبان عربی و تسلط بر استفاده از آن‌ها نقش بسیار مهمی در پرمایگی زبانی سخنرانی شما خواهد داشت. به کارگیری مرادفات و مضادات با ایجاد فاصله مناسب در میان آن‌ها و تفصیل در جمله‌ها مادامی که منجر به زیاده‌گویی و اطناب و خروج از ایجاز لازمه زبان فصیح نشود زیبا و پسندیده است.

مخاطب شناسی

مخاطب شناسی در سخنرانی نه تنها در انتخاب موضوع و چگونگی ارائه بلکه در انتخاب الفاظ و کلمات و عبارات بسیار مهم است. اگر معمولا برای گروه‌های مختلف اجتماعی سخنرانی می‌کنید باید زبان و فرهنگ هر گروه را به خوبی بشناسید. عبارت‌های سخت و پیچیده برای سخنرانی‌های عمومی مناسب نیست و نتیجه عکس به‌ همراه خواهد داشت. در مقابل استفاده از عبارت‌های معمولی و سطحی می‌تواند در جمع‌های آکادمیک و دانشگاهی یک نقص به حساب آید. در یادگیری فن سخنرانی باید هم ساختارهای ساده و خودمانی و هم عبارت‌های رسمی و پیچیده را بشناسید و بین آن‌ها تفکیک قائل شوید.

صفحه «کلاس‌های مقاله‌خوانی» را در نتحدث پلاس + ببینید:
مقاله عربی

قواعد عربی

در سخنرانی به زبان عربی باید به قواعد عربی توجه بیشتری داشت. در دوران آمادگی برای سخنرانی به زبان عربی جنبه کاربردی قواعد پایه‌ای مثل: جمع و مفرد، لازم و متعدی، تذکیر و تأنیث، ترکیب‌های اضافی و وصفی، ضمایر، اسم‌های اشاره، ظرف، حال، مفعول مطلق، اعداد و.. را بیشتر در نظر بگیرید. در مقاله راهکارهایی مهم برای یادگیری صرف و نحو عربی نکات قابل استفاده‌ای را در این زمینه یادآور شده‌ام.

لحن عربی

سخنرانی به زبان عربی از جمله مواردی است که لحن عربی در آن بسیار مهم و پررنگ می‌شود. اگر سخنرانی به زبان عربی از اهداف اصلی شما است روی لحن و آهنگ عربی کلامتان و مخارج حروف و برخی قواعد پایه‌ای علم تجوید بیشتر کار کنید.

این مقاله را هم بخوانید:

راه کارهای عملی برای بهبود لهجه عربی

ضبط صدا

خیلی‌ها علاقه زیادی به ضبط صدای خود هنگام سخنرانی به زبان عربی ندارند شاید دلیل آن فرار از مواجهه با خود باشد! برای آمادگی و تمرین، وقت کافی بگذارید و سخنرانی‌تان را قبل از ارائه رسمی، اجرا و ضبط کنید و به آن گوش دهید. واقعا نتایج خوبی دارد. 

شروع خوب، پایان بهتر

همیشه به یک شروع و پایان خوب و فوق العاده فکر کنید. زمان کافی برای انتخاب عبارت‌های تأثیر گذار برای این دو بخش از سخنرانی خود اختصاص دهید. با دانستن اصول کلی خلاصه نویسی، در پایان، خلاصه کوتاهی از بحث به مخاطبان خود ارائه دهید؛ این کار ضمن این که احساس رضایتمندی زیادی در آنان نسبت با آن چه شنیده‌اند پدید می‌آورد به شکلی معجزه آسا موجب پایدار شدن اطلاعات در ذهن‌ها می‌شود.

صفحه «کلاس‌های زبان رسانه» را ببینید:
زبان عربی در رسانه

سرعت

سریع سخن گفتن الزاما دلیل بر مهارت شما در سخنرانی به زبان عربی نیست پس خیلی به دنبال آن نباشید. کلمات را با آرامش و شمرده ادا کنید.

تعامل مثبت

سخنرانی، انتقال سریع اطلاعات همانند کپی کردن یک فایل در کامپیوتر نیست. حتی اگر در حال یک سخنرانی رسمی هستید زمان‌ها و وقفه‌هایی برای ایجاد تعاملی صمیمی با مخاطبان خود در نظر بگیرید. جملاتی را در این زمینه آماده داشته باشید.

ضرب‌المثل و حس شوخ‌طبعی

در جدی‌ترین سخنرانی‌ها هم شوخ طبعی آثار شگفت‌انگیزی بر مخاطب خواهد داشت همان طوری که ضرب‌المثل‌ها موجب شیرینی گفتار و افزایش جذابیت یک سخنرانی و خطابه عربی می‌شود. برنامه‌ای برای یادگیری دقیق ضرب‌المثل‌ها داشته باشید.

یک داستان تعریف کنید

درباره هر موضوعی که سخنرانی کنید آشنایی با ادبیات داستانی موجب جذاب‌تر شدن کلام شما می‌شود. همه مردم قصه شنیدن را دوست دارند و با اشتیاق به آن گوش می‌دهند. ایجاد یک بافت دراماتیک برای سخنرانی، تأثیرگذاری آن را چندین برابر می‌کند. خواندن کتاب‌های داستان و رمان به زبان عربی علاوه بر حفظ ارتباط شما با زبان عربی، چگونه قصه گفتن را هم به شما می‌آموزد.

دست پر باشید

سخنرانی‌ها معمولا با یک برنامه از پیش تعیین شده انجام می‌شود بنابراین شما پیش از ارائه سخنرانی فرصت کافی برای آمادگی خواهید داشت اما توصیه من خصوصا به کسانی که در زمینه سخنرانی دینی و خطابه عربی فعالیت می‌کنند این است که همیشه چندتایی سخنرانی به زبان عربی در موضوعات مختلف آماده داشته باشند و رؤوس مطالب و عناوین اصلی و فرعی آن را جهت ارائه در هنگام نیاز و ضرورت به خاطر بسپارند.

صفحه «دوره‌های متنوع آموزش زبان عربی» را در آکادمی نتحدث ببینید:
کلاس آموزش عربی

بازخوردها

شما خواه‌ناخواه با عکس‌العمل‌ها و اظهار نظرهایی درباره سخنرانی خود مواجه خواهید شد. نقطه نظرات را چراغ راه پیشرفت خود قرار دهید. نظرات تند و افراطی را چه در تعریف و تمجید و چه در انتقاد، زیاد جدی نگیرید. هر سخنرانی تجربه‌ای برای بهتر ساختن سخنرانی بعدی است.